Tunezja'obalony Prezydent Ben Ali ginie na saudyjskim wygnaniu

TUNIS (Reuters) – tunezyjski Zine El-Abidine Ben Ali, którego obalenie w 2011 r.wywołało rewolucję „Arabskiej Wiosny”, zmarł w czwartek na wygnaniu w Arabii Saudyjskiej, kilka dni po wolnym głosowaniu Prezydenckim w swojej ojczyźnie.

jego pogrzeb odbędzie się w piątek w Arabii Saudyjskiej-poinformował Reuters jego rodzinny prawnik Mounir Ben Salha.

” to koniec dyktatorów takich jak on. Nie możemy zapomnieć, że zniszczył nasz kraj … wydał rozkaz zabijania cywilów w protestach w 2011 roku-powiedział Imad Layouni, bezrobotny 26-latek w kawiarni w Tunisie.

Ben Ali uciekł z Tunezji w styczniu 2011 roku, gdy jego rodacy – wielu z nich rozgniewanych po tym, jak sprzedawca warzyw podpalił się kilka tygodni wcześniej w proteście przeciwko policji – przeciwstawili się jego opresyjnym rządom w rewolucji, która zainspirowała inne powstania na Bliskim Wschodzie i doprowadziła do demokratycznych przemian w kraju.

w niedzielę głosowali w wyborach, w których wzięli udział kandydaci z całego spektrum politycznego, wysyłając dwóch politycznych outsiderów do drugiej tury głosowania nie do pomyślenia podczas dwóch dekad władzy Ben Alego.

jednak o ile Tunezyjczycy korzystali z dużo łagodniejszego marszu na rzecz demokracji niż obywatele innych państw arabskich, które również wzrosły w 2011 roku, o tyle wiele z nich jest w gorszej sytuacji ekonomicznej niż pod rządami Ben Alego.

podczas gdy prawie wszyscy kandydaci w niedzielnych wyborach byli mistrzami rewolucji, jeden z nich, Abir Moussi, prowadził kampanię jako zwolennik obalonego rządu Ben Alego, otrzymując 4% głosów.

„to znak nietolerancji w kraju, który twierdzi, że jest demokracją, że zmarł w Arabii Saudyjskiej” – powiedział Salwa Riahi, lekarz w Tunisie.

były szef bezpieczeństwa, Ben Ali rządził Tunezją przez 23 lata, przejmując władzę, gdy jako premier w 1987 roku ogłosił dożywotniego prezydenta Habiba Bourguibę medycznie niezdolnym do rządzenia.

podczas urzędowania starał się stłumić wszelkie formy sprzeciwu politycznego, otwierając jednocześnie gospodarkę, politykę, która doprowadziła do szybkiego wzrostu, ale także podsycała groteskowe nierówności i oskarżenia o bezczelną korupcję, zwłaszcza wśród swoich krewnych.

w tamtych czasach jego fotografia była wyświetlana w każdym sklepie, szkole i biurze rządowym, od nadmorskich kurortów wybrzeża Morza Śródziemnego po zubożałe wioski i górnicze miasteczka pagórkowatego wnętrza Tunezji.

przy kilku okazjach jego rządy były poddawane pod głosowanie, napotykał jedynie nominalną opozycję i uzyskał reelekcję o ponad 99%.

w niedzielę Tunezyjczycy wybrali spośród 26 kandydatów, w tym zarówno byłego zwolennika Ben Alego, Moussi, jak i byłego więźnia politycznego startującego z ramienia islamistycznej partii Ennahda, której zakazał.

powstanie Ben Alego rozpoczęło się w armii po uzyskaniu przez Bourguibę niepodległości Tunezji od Francji w 1956 roku. Od 1964 był szefem bezpieczeństwa wojskowego, a od 1977 bezpieczeństwa narodowego.

po trzyletnim pobycie jako ambasador w Polsce, w 1984 roku został wezwany z powrotem do swojej dawnej pracy w ochronie, aby stłumić zamieszki dotyczące cen chleba. W 1986 został ministrem spraw wewnętrznych, a w 1987 premierem.

mniej niż trzy tygodnie zajęło mu zorganizowanie nowego awansu na najwyższe stanowisko, sprowadzając zespół lekarzy, którzy uznaliby Bourguibę za starczą, co oznacza, że automatycznie obejmie stanowisko głowy państwa.

jego pierwsza dekada prezydentury wiązała się z dużą restrukturyzacją gospodarczą – wspieraną przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy i Bank Światowy – i roczną stopą wzrostu nieco ponad 4% rocznie.

państwo policyjne

zaklinowane między Libią Muammara Kaddafiego a Algierią wtargniętą w wojnę domową między wspieranym przez armię rządem a islamistycznymi bojownikami, Tunezja Ben Alego podążała po odzyskaniu niepodległości ścieżką sekularyzmu i otwartości na zewnątrz.

ale krytycy mówili, że to państwo policyjne, w którym niewielu odważyło się rzucić wyzwanie wszechpotężnemu rządowi. W kraju, w którym wielu doświadczyło życia w demokracji gdzie indziej, opresyjne Państwo Ben Alego było powodem do otarcia.

tymczasem elita gromadziła bogactwo w swoich ekstrawaganckich nadmorskich willach. Rozrzutny styl życia żony Ben Alego, Leili Trabelsi, i jej klika bogatych krewnych, stała się symbolem zepsucia epoki.

w prowincjach, w obskurnych miastach Południa i na wsiach bez bieżącej wody narastał gniew, co doprowadziło do małego ruchu protestacyjnego w 2008 roku, zwanego czasem „małą rewolucją”.

osiem lat po prawdziwym powstaniu, życie na tych terenach jest nadal trudne, bezrobocie jest wyższe niż w 2010 roku, a usługi publiczne wydają się pogarszać.

Tunezyjczycy często narzekają, że poziom życia spadł od rewolucji i mówią o życiu pod Ben Alim jako bardziej komfortowym materialnie. Ale niewielu mówi z nostalgią o jego stylu rządzenia lub mówi, że chce końca demokracji.

dla Ben Alego nagły koniec nastąpił, gdy zdesperowany sprzedawca warzyw w skromnym mieście Sidi Bouzid podpalił się w grudniu 2010 roku po tym, jak policja skonfiskowała jego barrow.

w pogrzebie Mohammeda Bouaziziego wzięły udział dziesiątki tysięcy wściekłych ludzi, wywołując tygodnie coraz większych protestów, w których zginęły dziesiątki osób.

w połowie stycznia 2011 Ben Ali miał dość i wsiadł do samolotu do Arabii Saudyjskiej.

tunezyjski sąd skazał go zaocznie w tym samym roku na 35 lat więzienia. Nigdy więcej nie pojawił się publicznie.